Prezydent podpisał ustawę: Kto zapłaci za podatek bankowy?

Ustawa wprowadzajca tzw. podatek bankowy została już podpisana przez Prezydenta i oczekuje na publikację w Dzienniku Ustaw. Data wejścia w życie nowych przepisów jest jeszcze nieznana. Tym niemniej, krajowe banki już przygotowują się na jej wprowadzenie. Kredytodawcy w I kw. 2016 r. będą musieli zapłacić pierwszą ratę nowego podatku. Część kosztów prawdopodobnie zostanie przerzucona na klientów. Na razie zmiany w cennikach banków dotyczą głównie kredytów mieszkaniowych, lokat i kont osobistych. Wszystko wskazuje, że to właśnie posiadacze wspomnianych produktów bankowych najmocniej odczują konsekwencje nowego podatku. Ubezpieczyciele oraz firmy pożyczkowe też dostosują swoją ofertę do zmian podatkowych.

W siedmiu wiodących bankach marże kredytowe już znacząco wzrosły
Zgodnie z ostatecznym kształtem ustawy o podatku od wybranych instytucji finansowych, banki i SKOK-i rocznie zapłacą równowartość 0,4392% swoich aktywów. Do aktywów bankowych są zaliczane m.in. środki pieniężne w kasie, nieruchomości oraz udzielone kredyty. Podatkiem będzie objęta suma aktywów przekraczająca kwotę wolną (4 mld zł). Dlatego z opodatkowania zostaną wyłączone banki spółdzielcze oraz prawie wszystkie SKOK-i (poza SKOK-iem Stefczyka). Pozostali kredytodawcy nie unikną podatku. Będzie to dla nich kolejny koszt, którego wcześniej nie planowano. Warto pamiętać, że sektor bankowy niedawno musiał sfinansować wypłaty gwarancyjne dla klientów upadłego SK Banku (koszt: 2,037 mld zł).
W odpowiedzi na plany opodatkowania aktywów, największe banki wprowadzają podwyżki marż kredytów hipotecznych. Za takim rozwiązaniem przemawiają dwa argumenty. Po pierwsze, kredyty hipoteczne są dla banków mniej zyskowne i bardziej kłopotliwe, niż kredyty gotówkowe oraz inne pożyczki. Po drugie, „hipoteki” ze względu na swoją większą jednostkową wartość, bardziej powiększają sumę aktywów banku (podstawę opodatkowania). Obecnie wiemy, że podwyżki marż w kredytach mieszkaniowych wprowadziły już następujące banki:

• Bank BPH - wzrost marż o 0,50 punktu procentowego
• BGŻ - BNP Paribas - średni wzrost marż o 0,30 punktu procentowego
• Deutsche Bank - wzrost marż o 0,65 punktu procentowego
• Eurobank - wzrost marż o 0,40 punktu procentowego
• mBank - wzrost marż o 0,40 punktu procentowego
• Pekao - wzrost marż o 0,35 - 0,40 punktu procentowego
• Raiffeisen Polbank - wzrost marż o 0,40 punktu procentowego (LtV ≤ 80%) lub 0,45 punktu procentowego (LtV > 80%)

Kredyty hipoteczne z ponad 20 banków. Porównaj oferty »

Podwyżki marż wynoszące 0,30 punktu procentowego (p.p.) - 0,65 punktu procentowego, dość znacząco wpłyną na raty nowych „hipotek”. W przypadku kredytu na mieszkanie o wartości 240 000 zł (wkład własny 60 000 zł, okres spłaty 30 lat) miesięczna rata wzrasta o 62,40 zł przy zmianie marży z 2,10% do 2,55%. Jeżeli przyjmiemy, że w I kw. 2016 r. dokona się spodziewana obniżka stóp procentowych NBP (o 0,25 p.p.), to analogiczna podwyżka raty w przykładowym kredycie będzie o połowę mniejsza (patrz poniższa tabela).

Zmiany dotyczące kont i lokat wprowadza m.in. ING oraz Alior Bank
W ostatnim czasie możemy usłyszeć również o zmianach dotyczących warunków prowadzenia depozytów (tzn. kont oraz lokat) przez wiodące banki. Od 29 stycznia 2016 roku, nowe zasady obsługi rachunków osobistych wprowadza ING Bank Śląski. Jego klienci posiadający Konto Direct będą musieli każdorazowo zapłacić 2,50 zł, jeżeli więcej niż raz w miesiącu pobiorą gotówkę z bankomatów nienależących do ING lub Planet Cash. W ramach zmian, ING podnosi również prowizję za wypłaty z zagranicznych bankomatów i kas zagranicznych banków (6,00% wypłaty zamiast 3,00%).
Od 1 marca 2016 r. wyższe opłaty zastosuje Citi Handlowy. Więcej zapłacą między innymi posiadacze CitiKonta. Zostanie wprowadzona np. miesięczna opłata (3 zł) za obsługę wspomnianego rachunku dla osób, które wpłaciły na niego więcej niż 3500 zł/m-c. Kolejne z zapowiadanych zmian polegają na podwyższeniu opłaty za korzystanie z „obcych” bankomatów (każdorazowo 5 zł zamiast 3 zł dla posiadaczy CitiKonta) i wprowadzeniu opłaty (10 zł/m-c) za Konto Oszczędnościowe niepowiązane z ROR-em.
Raiffeisen Polbank zdecydował się na wprowadzenie bezwarunkowej opłaty (3 zł/m-c) za kartę debetową do dwóch kont (Konta Wygodnego i Konta Premium). Zmiana obowiązująca od 1 marca 2016 roku, nie będzie jednak dotyczyła flagowego rachunku. Posiadacze Wymarzonego Konta już teraz płacą 3 zł miesięcznie za obsługę karty debetowej.
W przypadku lokat również mamy do czynienia ze zmianami niekorzystnymi dla klientów. Przykładowo, oprocentowanie promocyjnych lokat w Alior Banku (na 92 dni, 120 dni i 210 dni) spadło o 0,15 - 0,20 p.p. Bank Millennium obniżył natomiast promocyjną stawkę oprocentowania dla posiadaczy konta oszczędnościowego (zmiana o 0,30 p.p.).

Szukasz najlepszej lokaty? Porównaj oferty »

Na podatek zareagują również ubezpieczyciele oraz pożyczkodawcy
Można oczekiwać, że zmiany w swojej ofercie wprowadzą również ubezpieczyciele oraz firmy pożyczkowe. Zgodnie z zasadami przyjętymi przez Sejm, Senat i Prezydenta firmy ubezpieczeniowe rocznie zapłacą równowartość 0,4392% swoich aktywów (powyżej kwoty 2 mld zł). Dla pozabankowych pożyczkodawców, przewidziano niższą kwotę wolną od podatku (0,2 mld zł) i taką samą stawkę (0,4392% aktywów/rok).
Wydaje się, że firmy ubezpieczeniowe mają znacznie większe możliwości przerzucenia kosztów podatku na klientów. Kolejnych podwyżek składki mogą obawiać się przede wszystkim posiadacze polis komunikacyjnych (OC i AC). Te ubezpieczenia obecnie przynoszą straty, więc towarzystwa będą miały dodatkową motywację do zmiany cenników.
Jeżeli chodzi o firmy pożyczkowe, to ich odpowiedź na podatek ograniczają wprowadzane przepisy. W tym kontekście warto przypomnieć, że od marca 2016 r. będzie obowiązywał limit kosztu w pożyczkach pozabankowych.
Przeczytaj o ustawowym ograniczeniu kosztu pożyczek pozabankowych »