Twoje pieniądze są w banku bezpieczne?

Od 2002 r. do 2014 r. Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG) nie musiał wypłacać większych kwot posiadaczom kont i lokat. O działaniach BFG stało się głośno dopiero w ubiegłym roku. Wówczas rozpoczęto zwrot 3,06 mld zł oszczędności dla prawie 120 000 klientów dwóch niewypłacalnych SKOK-ów (SKOK-u w Wołominie i SKOK-u Wspólnota). W takich sytuacjach okazuje się, że gwarancje wypłaty depozytów są niezbędne. Warto wiedzieć, jak działają te zabezpieczenia.

W każdym banku i SKOK-u ochrona musi być taka sama
Bankowy Fundusz Gwarancyjny jest wyspecjalizowaną instytucją, która działa na mocy odrębnej ustawy. BFG zajmuje się nie tylko gwarantowaniem depozytów (tzn. kont osobistych, kont oszczędnościowych i lokat). Wspomniana instytucja działa również na rzecz stabilności systemu finansowego. Z pomocy BFG mogą korzystać banki i SKOK-i, które mają trudności finansowe. W tym kontekście warto dodać, że gwarancje dla środków przechowywanych przez wszystkie banki komercyjne i spółdzielcze obowiązują już od 1995 r. Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo - Kredytowe dopiero w listopadzie 2013 r. dołączyły do jednolitego systemu zabezpieczenia depozytów.
Z punktu widzenia przeciętnego posiadacza konta lub lokaty, najważniejszą kwestią jest poziom zabezpieczenia jego oszczędności. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, BFG w razie niewypłacalności banku lub SKOK-u, zwraca posiadaczowi depozytów 100% wkładu o wartości nieprzekraczającej 100 000 euro. Poziom gwarancji BFG nie zależy od tego, w jakiej walucie są przechowywane oszczędności. Nadwyżkę ponad limit ochrony (100 000 euro) teoretycznie można odzyskać w trakcie podziału masy upadłościowej banku. Limit 100 000 euro dotyczy wszystkich kont i rachunków, które dana osoba posiada w jednej instytucji. To oznacza, że klient deponujący środki w kilku bankach lub SKOK-ach korzysta z wielokrotnej gwarancji. System wielokrotnego limitu dotyczy również kont wspólnych. W przypadku takich rachunków, gwarantowaną kwotę ustala się odrębnie dla każdego ze współposiadaczy.

Konta osobiste z ponad 20 banków. Porównaj oferty »

W razie potrzeby wypłatę środków sfinansuje budżet
Obecny poziom ochrony oszczędności jest znacznie wyższy niż kilka lub kilkanaście lat temu. To oznacza, że musiały wzrosnąć obowiązkowe wpłaty, które BFG pobiera od instytucji oferujących lokaty i konta. Obecnie stosunek funduszy własnych BFG i wartości gwarantowanych depozytów wynosi około 2%. Ten wynik wzrasta do 3%, jeżeli uwzględnimy dodatkowe źródła finansowania (np. dopłaty od banków i SKOK-ów po upadłości jednej z instytucji). Podane wyniki oznaczają, że Bankowy Fundusz Gwarancyjny bez dodatkowego wsparcia państwa może wypłacić kwotę stanowiącą 2% - 3% zabezpieczanych oszczędności. Taki stopień ochrony byłby niewystarczający w przypadku upadłości dużego banku. Dlatego Bankowy Fundusz Gwarancyjny w awaryjnej sytuacji ma możliwość uzyskania dotacji lub pożyczki z budżetu. Pomocy dla BFG może udzielić również Narodowy Bank Polski. Wsparcie z budżetu oraz NBP znacznie zwiększa bezpieczeństwo depozytów.

Już od czternastu lat nie upadł żaden krajowy bank …
W kontekście bezpieczeństwa depozytów warto wspomnieć, że poza niedawnymi problemami SKOK-ów, Bankowy Fundusz Gwarancyjny tylko dwukrotnie musiał poważnie interweniować. W 1995 r. i 1996 r. upadło aż 81 banków (w tym 78 spółdzielczych). Klienci tych instytucji mimo niskiego poziomu ówczesnych gwarancji (ok. 9000 zł), otrzymali ponad 155 mln zł. Kolejne poważne problemy miały miejsce w 1999 r. i 2000 r. Wówczas upadły dwa dość duże banki komercyjne (Savim Bank oraz Bank Staropolski). Wypłaty dla klientów tych instytucji pochłonęły ponad 600 mln zł. Od 2002 r. polski sektor bankowy jest już zupełnie stabilny. W trakcie trwającego kryzysu finansowego bywa on przedstawiany jako europejski wzór.

Wydaje się, że w obecnej sytuacji stabilnością sektora bankowego może zachwiać tylko realizacja niektórych postulatów wyborczych. Przykładem jest koncepcja przewalutowania 550 000 kredytów po początkowym kursie franka szwajcarskiego. Prezes NBP w niedawnym wywiadzie ostrzegał przed konsekwencjami takiej operacji. Jej pomysłodawcy i zwolennicy prócz sytuacji „frankowców”, powinni uwzględnić również bezpieczeństwo depozytów.