Co można odzyskać przy wcześniejszej spłacie pożyczki?

Informacje napywające z rynku wskazują, że przedterminowa spłata pożyczek pozabankowych jest dość częstym zjawiskiem. Wiele osób po poprawie swojej sytuacji finansowej, szybko spłaca zaciągnięte zobowiązania (również te krótkookresowe). W takiej sytuacji, firmy pożyczkowe muszą przestrzegać zasad wyznaczonych przez ustawę o kredycie konsumenckim. Wspomniana ustawa nakazuje pożyczkodawcom m.in. zwrócenie części odsetek. Według opinii Rzecznika Finansowego (RF) oraz Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), pożyczkobiorcy po wcześniejszej spłacie powinni otrzymywać również proporcjonalny zwrot prowizji, opłat oraz składek ubezpieczeniowych. Taki pogląd RF i UOKiK-u jest bardzo ważny, gdyż w przypadku pożyczek pozabankowych, prowizje zwykle są znacznie większym kosztem niż odsetki.

Zwrot musi być adekwatny do okresu korzystania z pożyczki lub kredytu
W analizie dotyczącej zwrotu kosztów przedterminowo spłaconej pożyczki, oczywiście trzeba odwoływać się do kwestii prawnych. Odpowiednie regulacje na ten temat, znajdziemy w ustawie o kredycie konsumenckim. Reguluje ona zasady udzielania przez przedsiębiorcę kredytów i pożyczek osobom nieprowadzącym działalności gospodarczej (konsumentom). Ustawa o kredycie konsumenckim dotyczy między innymi pożyczek pozabankowych udzielanych przez firmy na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą. Identyczne przepisy mają zastosowanie do kredytów gotówkowych dla konsumentów, które są oferowane przez banki oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo - kredytowe (tzw. SKOK-i).

60 firm pożyczkowych w jednym miejscu. Porównaj oferty »

Zgodnie z przepisami ustawy o kredycie konsumenckim, posiadacz pożyczki pozabankowej musi mieć prawo do zwrotu zadłużenia w dowolnym momencie. Tego prawa nie wolno w żaden sposób ograniczać. Pożyczkodawca nie może uzależniać prawa do przedterminowej spłaty od tego, czy konsument wcześniej go poinformował o swoich zamiarach.
W kontekście wcześniejszej spłaty, kluczowe znaczenie ma art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim. Zgodnie z tym artykułem, przedterminowy zwrot całości lub części pożyczonej kwoty, zobowiązuje firmę pożyczkową do proporcjonalnego pomniejszenia całkowitych kosztów pożyczki. Wspomniana zasada dotyczy również kosztów poniesionych znacznie wcześniej (np. wysokiej prowizji za udzielenie pożyczki). Zgodnie z przepisami, całkowite koszty pożyczki podlegające zwrotowi, oprócz odsetek i prowizji obejmują również wszelkie opłaty oraz wymagane składki ubezpieczeniowe, a także koszty usług administracyjnych (z wyjątkiem wynagrodzenia dla notariusza).
Konieczność wykonania proporcjonalnego zwrotu oznacza, że pożyczkodawca musi uwzględnić czas pozostały do terminowej spłaty zadłużenia (zgodnie z pierwotnym harmonogramem). Jeżeli przykładowy konsument całkowicie spłacił roczną pożyczkę z łącznym kosztem 1200 zł na 5 miesięcy przed pierwotnym terminem, to całkowity koszt pożyczenia środków powinien zostać ograniczony do 700 zł. Zobacz najnowsze oferty firm pożyczkowych »
Warto wiedzieć, że aktualne przepisy przewidują możliwość wprowadzenia przez pożyczkodawcę prowizji rekompensującej mu koszty wcześniejszej spłaty. Taka prowizja rekompensacyjna może być stosowana tylko po spełnieniu określonych warunków (patrz art. 50 ustawy o kredycie konsumenckim). Po pierwsze, stopa oprocentowania pożyczki musi być stała. Drugim warunkiem stosowania prowizji rekompensacyjnej jest to, że planowana kwota do spłaty przez kolejne dwanaście miesięcy powinna przekraczać 300% przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z grudnia poprzedniego roku (limit dla 2017 r. wynosi 13 905 zł). Ten kwotowy limit skutecznie ogranicza stosowanie prowizji rekompensacyjnej w przypadku kredytów i pożyczek gotówkowych. Wspomniana prowizja nie powinna przekraczać 1% nadpłacanej kwoty, jeżeli do końca pierwotnego okresu kredytowania pozostał więcej niż rok.
Zobacz, jakie są obecnie limity kosztu pożyczek pozabankowych »

Płać ratę kredytu niższą nawet o 30%. Porównaj oferty »

Stanowisko RF oraz UOKiK-u jest niekorzystne dla firm pożyczkowych
Rzecznik Finansowy wraz z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów niedawno przypomniał o obowiązkach pożyczkodawców dotyczących wcześniejszego zwrotu środków przez klienta. Taka reakcja wymienionych instytucji, była efektem skarg konsumentów.
Zgodnie z opinią RF oraz UOKiK-u, proporcjonalny zwrot kosztów po wcześniejszej spłacie pożyczki pozabankowej, powinien obejmować wszystkie wydatki poniesione przez konsumenta (z wyjątkiem opłat notarialnych). Pożyczkodawca nie może się ograniczać tylko do zwracania odsetek, które w przypadku chwilówek są wielokrotnie niższe od prowizji. Trzeba przyznać, że opinia Rzecznika Finansowego oraz Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest niewygodna dla firm pożyczkowych, ale ma mocne umocowanie w przepisach.

60 firm pożyczkowych w jednym miejscu. Porównaj oferty »
Jeżeli pożyczkodawcy po wcześniejszej spłacie zadłużenia odmawiają zwrotu kosztów zgodnie z zasadami określonymi przez Rzecznika Finansowego oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, to dłużnik może złożyć skargę do pierwszej z tych instytucji. Najpierw trzeba jednak pamiętać o wyczerpaniu wszystkich możliwości reklamacji. Identyczna zasada dotyczy również osób spłacających kredyt konsumpcyjny. Warto przypomnieć, że wcześniejsza spłata kredytów konsumpcyjnych z banków i SKOK-ów jest tak samo regulowana przez przepisy, jak w przypadku pożyczek pozabankowych.
Dowiedz się więcej o składaniu skargi do Rzecznika Finansowego »