Rekordowo mało hipotek w Polsce - dlaczego?

W 2022 roku banki alarmowały o zahamowaniu akcji kredytowej w bankach, jeśli chodzi o zobowiązania hipoteczne. Horrendalnie wysokie koszty w połączeniu z malejącą zdolnością kredytową potencjalnych kredytobiorców doprowadziły do sytuacji, że coraz mniej osób wnioskuje o hipoteki. W 2023 roku jest już rekordowo mało takich kredytów.

Statystyki hipotek w Polsce
W styczniu 2023 roku wciąż mieliśmy do czynienia na rodzimym rynku bankowym ze spadkowym trendem w zakresie sprzedaży kredytów mieszkaniowych. Biuro Informacji Kredytowej podało, że banki udzieliły w tym czasie nieco ponad 6 tys. zobowiązań z zabezpieczeniem hipotecznym, co oznacza, że jest to najniższy wynik od 13 lat, tj. od stycznia 2010 roku. Również biorąc pod uwagę wolumen udzielonych w styczniu bieżącego roku kredytów hipotecznych, okazuje się, że to najniższy wynik od stycznia 2010 roku – suma udostępnionych polskim kredytobiorcom kredytów hipotecznych wyniosła 2,047 mld zł. 

Powody słabości sprzedaży hipotek

Nie ulega wątpliwościom, że sprzedaż kredytów hipotecznych w polskich bankach uległa załamaniu. Istnieje kilka czynników, które doprowadziły do takiej sytuacji:

• Podwyżki wysokości głównych stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego – cykl podwyżek realizowany był od października 2021 roku do września 2022 roku, a  spowodowała go galopująca inflacja w Polsce.
• Zaostrzenie regulacji Komisji Nadzoru Finansowego.
• Zaostrzenie warunków kredytowania przez banki.
• Niepewna sytuacja finansowa Polaków – spowodowana inflacją, a także wojną w Ukrainie.

Nie bez znaczenia pozostają utrzymujące się wysokie ceny mieszkań, zarówno tych pochodzących z rynku pierwotnego, jak i wtórnego. Co prawda z początkiem 2023 roku można już mówić o wyhamowaniu cen, ale i tak skłonność banków do udzielania kredytów mieszkaniowych nie wzrosła.

Zachodzą pewne zmiany w podejściu banków do szacowania ryzyka kredytowego, co ma związek z tym, że z początkiem lutego 2023 roku Urząd Komisji Nadzoru Finansowego poinformował o złagodzeniu warunków oceny zdolności kredytowej. Od kwietnia 2022 roku stosowany był bufor bezpieczeństwa dla kredytów hipotecznych o zmiennej stopie procentowej w wysokości 5 punktów procentowych. Nadzór łagodzi ten warunek i wskazuje, że najniższy, minimalny poziom rekomendowanego bufora powinien wynieść 2,5 p.p. i być stosowany dla kredytów z tymczasowo stałą stopą procentową.

Perspektywy na przyszłość
Czy można liczyć, że w 2023 roku rynek hipotek się odbuduje? Eksperci nie mają pozytywnych informacji. BIK informuje, że w całym roku bieżącym prawdopodobnie wartość udzielonych kredytów hipotecznych wyniesie 28 mld zł. To niedużo, zwłaszcza, że w 2021 roku, przy rekordowym popycie na kredyty tego rodzaju, przy niemal zerowych stopach procentowych banki udzieliły zobowiązań na potrzeby zakupu mieszkania na kwotę 88,7 mld zł. W dobrych latach sprzedaż zaś sięgała 50-60 mld zł.

Z kolei Jacek Furga, Przewodniczący Komitetu ds. Finansowania Nieruchomości Mieszkaniowych Związku Banków Polskich powiedział, że jego zdaniem rynek kredytów mieszkaniowych w 2023 roku będzie rekordowo słaby. Będzie to oznaczało, że banki podpiszą około 80 tys. umów z klientami. Dla porównania w 2022 roku było to 125 tys. umów.