Jak nie odziedziczyć długów?

Jeśli spadkodawca pozostawił po sobie długi, spadkobiercy nie muszą ich dziedziczyć, jeśli odrzucą w całości spadek. Mogą też zdecydować się na jego przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza, dzięki czemu będą odpowiadać za długi zmarłego tylko do wysokości odziedziczonego majątku. 

Czy spadkodawca pozostawił długi?
W wielu przypadkach bliscy zmarłego są świadomi, czy miał on długi i jakiego rodzaju były to zobowiązania. Jeśli jednak zmarły nie pozostawał w kontakcie z bliskimi z rodziny, może okazać się, że miał poważne długi, które przy przyjęciu spadku będą musieli spłacać jego spadkobiercy.
Najlepiej przed podjęciem decyzji co do spadku powziąć odpowiednie kroki, aby sprawdzić stan zadłużenia spadkodawcy. Można przejrzeć pozostawione przez niego dokumenty, w których mogą znajdować się umowy pożyczkowe i kredytowe, listy od windykatorów czy komorników. Jeśli zmarły był dłużnikiem w spółdzielni, we wspólnocie, w zakładzie energetycznym czy w gazociągach i wodociągach, można to sprawdzić. Wystarczy zgłosić się do odpowiednich instytucji z aktem zgonu, a wówczas zostaną udzielone spadkobiercom pożądane informacje o ewentualnych zaległościach w opłacaniu rachunków.

Płać ratę kredytu niższą nawet o 30%. Porównaj oferty »
Gdy w spadku znajduje się nieruchomość - na przykład dom lub mieszkanie, warto sprawdzić, czy jego hipoteka nie jest obciążona. W tym celu można sięgnąć po księgę wieczystą nieruchomości - przez internet w centralnym rejestrze ksiąg udostępnionym na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości wystarczy w tym celu wpisać numer księgi, aby zobaczyć jej obciążenia, o ile takie istnieją.

Oszacowanie majątku spadkodawcy
Po uzyskaniu wszelkich dostępnych informacji o zadłużeniu osoby zmarłej, warto też oszacować jej majątek, aby wiedzieć, czy warto przyjmować go, czy też lepiej odrzucić. Najprostszym sposobem będzie zamówienie u komornika spisu inwentarza. Dokonuje się go na zlecenie sądu, a komornik pobiera z tego tytułu opłatę w wysokości 10 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego za każdą rozpoczętą godzinę (art. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji). Do kwoty tej dolicza się podatek VAT. Wniosek do sądu o wykonanie spisu inwentarza podlega opłacie sądowej w wysokości 50 zł.

60 firm pożyczkowych w jednym miejscu. Porównaj oferty »

Co zrobić, kiedy spadkodawca zostawił więcej długów niż majątku?
Spadek po zmarłym zgodnie z prawem dziedziczą najbliższe osoby z rodziny. Spadkobiercami ustawowymi są w kolejności:

• współmałżonek,
• dzieci,
• wnuki,
• rodzice,
• rodzeństwo,
• dzieci rodzeństwa,
• dziadkowie,
• pasierbowie,
• gmina lub skarb państwa.

Takie osoby lub organy dziedziczą na mocy ustawy, jeśli z kolei zmarły pozostawił po sobie testament, kolejność dziedziczenia może być inna.
Spadkobiercy mogą przyjąć spadek w całości (przyjęcie proste), odrzucić go lub przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza. Jeśli długi przewyższają korzyści finansowe, jakie można uzyskać ze spadku, lepiej go w całości odrzucić. Można też przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza, dzięki czemu spadkobiercy odpowiadają za długi spadkodawcy tylko do wysokości majątku faktycznie odziedziczonego. Na podjęcie decyzji co do spadku spadkobiercy mają sześć miesięcy od dnia, w którym się dowiedzieli o prawie do spadku. Oświadczenie należy złożyć przed sądem lub notariuszem.