Jak skutecznie oszczędzać na emeryturę?

Do świadomości młodych Polaków zaczyna przebijać się fakt, że przyszłe świadczenia emerytalne będą bardzo niskie. W raporcie Komisji Europejskiej (The 2015 Ageing Report) znajdziemy prognozy, które mówią, że w 2040 r. przeciętna nowa emerytura będzie wynosiła tylko 39% ostatniej pensji brutto. Dziesięć lat później, analogiczna wartość spadnie do 31%. Warto dodać, że podawane wyniki nie uwzględniają zmian związanych z planowanym skróceniem wieku emerytalnego. Niepokojące informacje sprawiają, że dodatkowe oszczędzanie w trzecim filarze cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Dlatego sprawdziliśmy, jakie rozwiązanie powinien wybrać młody pracownik, który ma do wyboru Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) oraz Indywidualne Konto Emerytalne (IKE).

Zyski oszczędzającego są związane również z niższym podatkiem PIT
W ramach naszych analiz przyjęliśmy, że nad dobrowolnym oszczędzaniem na emeryturę zastanawia się pracownik, który obecnie ma 30 lat. Taka osoba co miesiąc może wygospodarować niewielką kwotę (np. 100 zł), która w dalekiej przyszłości uzupełni bardzo niską emeryturę z ZUS-u. Na potrzeby estymacji porównawczej przyjęliśmy stopę zwrotu 6% w skali roku dla wszystkich wariantów. Nasz przykładowy pracownik ma do wyboru następujące warianty, w których stopy zwrotu mogą być bardzo zróźnicowane:

Wariant 1: oszczędzanie na Indywidualnym Koncie Emerytalnym (założenia: średni roczny zysk po uwzględnieniu inflacji to 6%, miesięczna wpłata 100 zł)
Wariant 2: oszczędzanie na Indywidualnym Koncie Zabezpieczenia Emerytalnego (założenia: średni roczny zysk po uwzględnieniu inflacji to 6%, miesięczna wpłata wynosi 100 zł, pracownik lokuje się w pierwszym progu podatkowym i nie dokonuje reinwestycji środków uzyskanych dzięki uldze podatkowej)
Wariant 3: oszczędzanie na Indywidualnym Koncie Zabezpieczenia Emerytalnego (założenia: średni roczny zysk po uwzględnieniu inflacji to 6%, miesięczna wpłata wynosi 100 zł, pracownik lokuje się w pierwszym progu podatkowym i dokonuje reinwestycji środków uzyskanych dzięki uldze podatkowej - wpłata na IKE)
Wariant 4: oszczędzanie na Indywidualnym Koncie Zabezpieczenia Emerytalnego (założenia: średni roczny zysk po uwzględnieniu inflacji to 6%, miesięczna wpłata wynosi 100 zł, pracownik lokuje się w drugim progu podatkowym, dokonuje reinwestycji środków uzyskanych dzięki uldze podatkowej - wpłata na IKE, składka na IKZE dotyczy nadwyżki rocznego dochodu opodatkowanej stawką 32%)

Zasady obowiązujące w przypadku IKE oraz IKZE są dość specyficzne. Posiadacz IKE rocznie może wpłacić na to konto, nie więcej niż trzykrotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej (limit z 2015 r. to 11 877 zł). Analogiczny limit wpłat na IKZE to 120% przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok (4750,80 zł w 2015 r.). Te ograniczenia wprowadzono, ponieważ dochody posiadaczy IKE oraz IKZE są zwolnione z podatku Belki. Korzyści związane z brakiem podatku od zysków obowiązują, jeżeli posiadacz oszczędności wypłaci je po osiągnięciu określonego wieku (IKE - 60 lat, IKZE - 65 lat).

Szukasz najlepszej lokaty? Porównaj oferty »
Trzeba również dodać, że wypłata z IKZE jest objęta zryczałtowanym podatkiem dochodowym (stawka 10%). W przypadku IKE, nie obowiązuje podobna restrykcja. Tę różnicę równoważy fakt, że wpłaty na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego można odjąć od dochodu przy rocznym rozliczeniu PIT. Dzięki temu oszczędzający pomniejsza swój podatek o 18%, 19% lub 32% wpłat na IKZE (w zależności od progu podatkowego). Wariant 3 i 4 naszej analizy zakłada, że oszczędności wynikające z niższego podatku, też są inwestowane (roczna stopa zysku to 6% ponad inflację).

Po uwzględnieniu wszystkich korzyści to IKZE może być lepszym wyborem
W poniższej tabeli można znaleźć wyniki obliczeń, które uwzględniają wszystkie przyjęte założenia oraz pięć wariantów oszczędzania. Trzeba również odnotować, że Indywidualne Konto Emerytalne (wariant 1) jest bardziej korzystne od IKZE, jeżeli oszczędzający nie zamierza reinwestować odliczeń od rocznego podatku (wariant 2). W przeciwnym razie, to IKZE wygeneruje wyższy zysk. Jest to dobrze widoczne, jeżeli porównamy korzyści wypracowane po 30 latach i 35 latach (patrz poniższe zestawienie). W skrajnym przypadku (wpłaty przez 35 lat, drugi próg podatkowy przyszłego emeryta), oszczędzanie przy pomocy IKZE połączone z reinwestycją korzyści podatkowych, zapewnia o 31% wyższy zysk, niż wybór IKE.

Różnice osiągniętych zysków przekładają się na wysokość dodatkowej emerytury, którą przez kolejnych 15 lat może wypłacać sobie oszczędzający. W przypadku najbardziej korzystnego wariantu osoba, która co miesiąc oszczędzała 100 zł, powiększy swoją pierwszą emeryturę o 965,64 zł (patrz powyższa tabela). Analogiczny wynik dla najmniej opłacalnego wariantu (numer 2), wynosi 712,36 zł. Warto pamiętać, że podana wysokość dodatkowej emerytury z trzeciego filaru uwzględnia inflację, a odsetki będą narastać także po rozpoczęciu wypłat z prywatnego funduszu emerytalnego. Jeżeli emeryt przed śmiercią nie wykorzysta wszystkich środków, to jego spadkobiercy bez żadnych trudności przejmą zgromadzone pieniądze.