Kto przejdzie na emeryturę najwcześniej?

Zgodnie z wyborczymi obietnicami, reforma przewidująca obniżkę powszechnego wieku emerytalnego miała zostać wprowadzona w 2016 r. Obecnie już wiemy, że ten termin jest nierealny. W wypowiedziach przedstawicieli rządu pojawiają się późniejsze daty (np. 2017 r.). Trudno przesądzać, jakie ustalenia w sprawie wieku emerytalnego zostaną przyjęte, ponieważ przez kolejne 4 - 5 lat, deficyt w kasie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych szybko wzrośnie. Dlatego może się okazać, że zasady z 2013 roku, będą obowiązywały dłużej niż spodziewa się wiele osób. Obecne reguły przechodzenia na emeryturę, oprócz powszechnego wieku emerytalnego, przewidują przywileje dla różnych grup zawodowych. Rozwiązania dotyczące np. górników oraz policjantów również przedstawiamy w naszym artykule z cyklu „Ulgi, dopłaty, zwolnienia”.

Płać ratę kredytu niższą nawet o 30%. Porównaj oferty »

Podwyższanie powszechnego wieku emerytalnego miało się skończyć w 2040 r.
Zmiany powszechnego wieku emerytalnego, które wprowadzono w 2013 roku, miały na celu nie tylko zaostrzenie kryteriów przechodzenia na emeryturę z ZUS-u. Rząd PO - PSL zdecydował się również na ujednolicenie wieku emerytalnego (67 lat) dla obydwu płci. W przypadku kobiet, zmiana (7 lat) jest o wiele większa, niż podwyżka dotycząca mężczyzn (2 lata). Dlatego wydłużenie powszechnego wieku emerytalnego dla pań zostało rozłożone na znacznie dłuższy okres. Różnice dotyczą również wieku osób objętych podwyżką. Ta zmiana dotyczy:

• kobiet urodzonych po 31 grudnia 1952 r. (stopniowa podwyżka do końca 2040 r.)
• mężczyzn urodzonych po 31 grudnia 1947 r. (stopniowa podwyżka do końca 2020 r.)

Dzięki zróżnicowaniu okresu wprowadzania podwyżki, możliwe jest zastosowanie takiego samego przelicznika dla kobiet i mężczyzn. Polega on na tym, że urodzenie się w każdym następnym kwartale po 31 grudnia 1952 r. (kobiety)/31 grudnia 1947 roku (mężczyźni), skutkuje wydłużeniem wieku emerytalnego o kolejny miesiąc. Dlatego podwyższony wiek emerytalny dla kobiet urodzonych w I kw. 1953 r. wynosi 60 lat i jeden miesiąc (+ 1 miesiąc). W przypadku mężczyzn, którzy przyszli na świat od stycznia do marca 1948 roku, wydłużony wiek emerytalny to 65 lat i jeden miesiąc (+ 1 miesiąc). Identyczne zasady dotyczą osób z późniejszych roczników, które jeszcze nie mogą przejść na emeryturę według ogólnych zasad. Poniższa tabela przedstawia wiek emerytalny dla osób, które mogą rozpocząć pobieranie emerytury w 2016 r. (na podstawie ogólnych zasad, po spełnieniu innych wymogów).

Zmiany wieku emerytalnego nie dotyczą wielu uprzywilejowanych zawodów …
Polityczne koszty podwyższenia powszechnego wieku emerytalnego były tak duże, że ówczesny rząd nie zdecydował się na likwidację wielu przywilejów branżowych. Wspomniane przywileje, pozwalają członkom wybranych grup zawodowych na wcześniejsze pobieranie emerytury. Szczególne zasady ustalania wieku emerytalnego nadal dotyczą między innymi:

• osób pracujących w szczególnych warunkach (wymagania: wiek 55 lat - kobiety lub 60 lat - mężczyźni, okres składkowy i nieskładkowy wynoszący przynajmniej - 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, okres pracy w szczególnych warunkach wynoszący minimum 15 lat, rozwiązanie stosunku pracy)
• pracowników zatrudnionych w górnictwie: (a) wymagany wiek 55 lat, okres pracy górniczej z okresem pracy równorzędnej przynajmniej 20 lat - kobiety i 25 lat - mężczyźni oraz minimum 10 lat pracy górniczej b) wymagany wiek 50 lat, okres pracy górniczej z okresem pracy równorzędnej przynajmniej 20 lat - kobiety i 25 lat - mężczyźni oraz minimum 15 lat pracy górniczej c) dodatkowy warunek to brak uczestnictwa w OFE)

Warto podkreślić, że prawo do wcześniejszej emerytury na szczególnych warunkach posiadają również pracownicy służb mundurowych (np. policjanci, zawodowi strażacy, funkcjonariusze CBA oraz Straży Granicznej). Emerytury dla nich wypłaca nie ZUS, lecz Zakład Emerytalno - Rentowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Pracownicy służb mundurowych ze względu na brak uczestnictwa w powszechnym systemie emerytur z ZUS-u, nie muszą opłacać m.in. składki emerytalnej. Kolejna preferencja dla funkcjonariuszy polega na skróconym okresie pracy przed przejściem na emeryturę. Starsi pracownicy służb mundurowych już po 15 latach służby mogą przejść na emeryturę wynoszącą 40% podstawy jej wymiaru (podstawa wymiaru to ostatnie uposażenie funkcjonariusza). Po każdym kolejnym roku służby, wysokość emerytury jest powiększana o 2,6% podstawy wymiaru.

Konta osobiste z ponad 20 banków. Porównaj oferty »

Trzeba nadmienić, że inne zasady dotyczą funkcjonariuszy, którzy po raz pierwszy zostali przyjęci do służby po 31 grudnia 2012 r. W przypadku takich osób, obowiązują bardziej restrykcyjne zasady przechodzenia na emeryturę (wymagany staż pracy 25 lat oraz wiek wynoszący przynajmniej 55 lat). Nowe emerytury dla funkcjonariuszy, po osiągnięciu 55 lat wynoszą 60% podstawy wymiaru i wzrastają o 3% tej podstawy za każdy kolejny rok służby. W przypadku nowych emerytur, podstawą wymiaru jest średnie wynagrodzenie funkcjonariusza z kolejnych 10 lat kalendarzowych (wybranych przez tę osobę).

Ze sprzyjających zasad przejścia na emeryturę, mogą skorzystać również żołnierze zawodowi. Takie osoby, które rozpoczęły służbę do 31 grudnia 2012 roku, staną się emerytami na identycznych zasadach jak inni przedstawiciele służb mundurowych (emerytura po 15 latach, wynoszącą 40% podstawy wymiaru, zwiększenie o 2,6% podstawy za każdy kolejny rok służby). Żołnierzy przyjętych do służby po 31 grudnia 2012 roku, obowiązują takie same zasady jak innych funkcjonariuszy (emerytura po 25 latach wynoszącą 60% podstawy wymiaru, zwiększenie o 3% podstawy za każdy kolejny rok służby). Sposób ustalania emerytur dla żołnierzy zawodowych oraz pozostałych „mundurowych” jest taki sam, mimo różnej podstawy prawnej (ustawa z 18 lutego 1994 r. i ustawa z 10 grudnia 1993 r.).