Poznaj swoje prawa:
Jak walczyć z ZUS-em o emeryturę lub rentę?

Trudno ukry, że otrzymanie emerytury lub renty jest trudniejsze niż jeszcze 15 lat - 20 lat wcześniej. Opisywana sytuacja oczywiście nie wydaje się sprawiedliwa z punktu widzenia osób aktualnie wnioskujących o stałe świadczenie z ZUS-u. Tacy wnioskodawcy dość często skarżą się na negatywne decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który nie chce przyznać emerytury lub renty. Na szczęście, negatywna decyzja ZUS-u nie oznacza jeszcze ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy na niekorzyść potencjalnego emeryta lub rencisty. Przepisy przewidują bowiem specjalną procedurę odwoławczą, z której mogą skorzystać osoby kwestionujące decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W naszym najnowszym artykule z cyklu „Poznaj swoje prawa”, informujemy jak można odwołać się od niekorzystnej decyzji ZUS-u dotyczącej emerytury lub renty.

Odwołanie od „ZUS-owskiej” decyzji trzeba wnieść do lokalnego sądu
Procedura odwoławcza w sprawie decyzji ZUS-u została oczywiście szczegółowo uregulowana przez przepisy. Ta formalizacja jest ważna dla niedoszłego emeryta lub rencisty, który będzie musiał przestrzegać ustawowych terminów i odpowiedniej formy wszystkich pism. Niektóre osoby może zaskoczyć fakt, że bezpłatne odwołanie w sprawie emerytalnej lub rentowej decyzji ZUS-u, ostatecznie nie jest kierowane do tej instytucji. W spór pomiędzy ZUS-em i ubezpieczonym, zostaje zaangażowany sąd pracy i ubezpieczeń społecznych właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby wnioskującej o emeryturę/rentę. Sąd pracy i ubezpieczeń społecznych jest jednym z wydziałów sądu rejonowego lub sądu okręgowego. W przypadku spraw dotyczących przyznawania emerytur lub rent, sytuację w pierwszej instancji bada sąd pracy i ubezpieczeń społecznych przy sądzie okręgowym.
Warto zwrócić uwagę, że odwołanie nie jest kierowane do ZUS-u, ale wnosi się je za pośrednictwem tej instytucji (a konkretniej jednostki, która wcześniej wydała niekorzystną decyzję). Zakład Ubezpieczeń Społecznych może nie przesyłać odwołania do rozpatrzenia przez sąd jeśli uzna, że wcześniejsza decyzja w sprawie emerytury lub renty była błędna i dokona odpowiedniej korekty. W przeciwnym razie, ZUS ma 30 dni na przekazanie dokumentów właściwemu sądowi.

60 firm pożyczkowych w jednym miejscu. Porównaj oferty »
Odwołanie w sprawie emerytury lub renty powinno mieć formę pisemną i spełniać wymogi formalne (np. dotyczące odręcznego podpisu wnioskodawcy). Osoba odwołująca się od decyzji ZUS-u, musi wskazać m.in. numer kwestionowanej decyzji oraz argumenty (np. dotyczące stażu pracy), które uzasadniają błąd w sposobie rozstrzygnięcia sprawy przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Co ważne, odwołanie trzeba wnieść w ciągu miesiąca od dnia doręczenia kwestionowanej decyzji ZUS-u. Jeżeli ZUS w trakcie 2 miesięcy nie wydał decyzji dotyczącej emerytury lub renty, to zainteresowanemu również przysługuje prawo do sądowego odwołania. Jeżeli osoba skarżąca decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nieznacznie przekroczyła miesięczny termin odwołania z przyczyn przez siebie niezawinionych (przykład: choroba), to może wnioskować o przywrócenie wspomnianego terminu.
Postępowanie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych, przebiega zgodnie z zasadami określonymi w kodeksie postępowania cywilnego. To oznacza możliwość korzystania z dowodów (np. zeznań świadków oraz opinii biegłych). Wyrok jest ogłaszany na postępowaniu jawnym, a zainteresowane strony (wnioskodawca oraz ZUS) w ciągu tygodnia od ogłoszenia wyroku mogą wnioskować o przekazanie im odpowiedniego uzasadnienia.
Sprawdź, jakie są aktualne zasady przyznawania renty socjalnej »

Później pozostaje jeszcze druga instancja sądowa albo Sąd Najwyższy
Odwołania od decyzji ZUS-u są objęte konstytucyjną zasadą dwuinstancyjności. Dlatego niekorzystny dla skarżącego wyrok w pierwszej instancji sądowej, nie musi oznaczać zakończenia sporu z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Po wydaniu wyroku przez sąd pracy i ubezpieczeń społecznych funkcjonujący przy sądzie okręgowym, osoba prowadząca spór z ZUS-em może wykorzystać prawo do apelacji. Wspomnianą apelację (opłata sądowa: 30 zł) wnosi się do sądu pierwszej instancji, który przekazuję sprawę do rozpatrzenia jednemu z jedenastu aktualnie działających sądów apelacyjnych. Takie sądy znajdują się w Białymstoku, Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Warszawie oraz Wrocławiu. Apelację trzeba wnieść w terminie dwutygodniowym od doręczenia wyroku z uzasadnieniem. Jeżeli osoba kwestionująca wyrok, nie zażądała jego pisemnego uzasadnienia, to termin na apelację wynosi 3 tygodnie i jest naliczany od dnia ogłoszenia wyroku.

Płać ratę kredytu niższą nawet o 30%. Porównaj oferty »
Trzeba wspomnieć, że niekorzystny dla skarżącego wyrok w sądzie drugiej instancji, nie zawsze skutkuje ostatecznym rozstrzygnięciem. Istnieje bowiem możliwość złożenia skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego (koszt: 30 zł), jeżeli istnieją przesłanki, że sąd pierwszej lub drugiej instancji prowadził postępowanie niezgodnie z przepisami. Co ważne, w przypadku spraw dotyczących przyznania emerytury lub renty, nie istnieje minimalny limit wartości sporu rozpatrywanego przez Sąd Najwyższy. Dla pozostałych spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych (np. związanych z zasiłkami), taki minimalny limit wartości sporu to 10 000 zł.
Warto również nadmienić, że termin na wniesienie skargi kasacyjnej wynosi dwa miesiące od dnia doręczenia wyroku sądu drugiej instancji razem z uzasadnieniem. Osoba korzystająca ze skargi kasacyjnej, musi wziąć pod uwagę koszty związane z tym, że wymagane jest wsparcie profesjonalnego pełnomocnika (radcy prawnego lub adwokata).
Zobacz, w jakim wieku ZUS może Ci przyznać emeryturę »