Lokaty bankowe są chronione... ale nie zawsze!

Pokrycie strat banku dużymi lokatami klientów to ostateczność
Limit ochrony depozytów wynoszący 100 000 euro w odniesieniu do jednego banku, okazuje się bardzo wysoki, jeżeli weźmiemy pod uwagę przeciętną wysokość oszczędności Polaków. Właśnie dlatego typowy konsument nie musi obawiać się problemów związanych z przekroczeniem limitu wartości chronionych środków. Taki limit jest bardziej istotny dla firm oraz nielicznej grupy szczególnie zamożnych Polaków. Z punktu widzenia takich posiadaczy oszczędności, szczególnie ważne wydają się zasady unijnej dyrektywy BRRD.

Konta oszczędnośœciowe z 18 banków. Porównaj oferty »
Wspomniana dyrektywa została wprowadzona, aby zapobiec kolejnym przypadkom pokrywania strat upadających banków za pieniądze podatników. Dotowanie banków z publicznych środków praktykowane pod koniec minionej dekady i na początku bieżącej, okazało się bardzo kontrowersyjne i jednocześnie kosztowne dla niektórych państw UE. Właśnie dlatego dyrektywa dotycząca restrukturyzacji i uporządkowanej upadłości banków (Dyrektywa BRRD - Bank Recovery and Resolution Directive) wprowadziła zasadę, zgodnie z którą straty banku powinni pokryć akcjonariusze oraz niektórzy jego klienci. Warto nadmienić, że Polska wdrożyła wspomnianą dyrektywę z opóźnieniem wynoszącym około 1,5 roku.
Dyrektywa BRRD przyznaje odpowiednim organom państw członkowskim (np. polskiemu BFG) prawo do przeprowadzenia procesu uporządkowanej upadłości lub restrukturyzacji banku znajdującego się w złej sytuacji finansowej. Taka kontrolowana restrukturyzacja lub upadłość polega na zastosowaniu następujących rozwiązań:

• sprzedaży banku
• utworzeniu banku pomostowego
• wydzieleniu części aktywów (rozwiązanie stosowane tylko w połączeniu z innymi)
• przeprowadzeniu umorzenia lub konwersji długów (tzw. bail - in)

Szukasz najlepszej lokaty? Porównaj oferty »

Mechanizm „bail - in” to wariant wzbudzający największe zainteresowanie. Polega on na tym, że w pierwszej kolejności stratami obciążani są akcjonariusze banku oraz posiadacze innych instrumentów kapitałowych niż akcje. Takie obciążenie stratami polega na umorzeniu głównego kapitału oraz kapitałów dodatkowych banku. Dopiero wtedy, gdy wspomniana operacja umorzeniowa nie przyniesie odpowiednich rezultatów, organ prowadzący kontrolowaną upadłość lub restrukturyzację banku może sięgnąć po niechronione depozyty (ponad 100 000 euro) i zamienić je na kapitał bankowy. Taki nowy kapitał przeznacza się na potrzebne dokapitalizowanie banku lub pokrycie jego strat.

Krytycy obecnego mechanizmu „bail - in” argumentują, że unijne przepisy mogą stanowić zapowiedź pokrywania strat banków również przy pomocy mniejszych (teraz chronionych) depozytów. Takie rozwiązanie oznaczałoby jednak kompletny upadek zaufania konsumentów do systemu bankowego. W tym kontekście warto przypomnieć, że obecny system bankowy opiera się głównie na prawnych gwarancjach i zaufaniu klientów, a masowe wycofywanie oszczędności przez tysiące osób (tzw. run bankowy) może mieć fatalne skutki dla całej gospodarki.