Poznaj swoje prawa:
Kto zapłaci odszkodowanie za wypadek na śliskim chodniku?

W trakcie zimy, szpitale odnotowują wyraźny wzrost liczby obrażeń związanych np. ze skręceniami i złamaniami kończyn. Trudno się temu dziwić, bo stan chodników oraz innych powierzchni podatnych na oblodzenie (np. zewnętrznych schodów i przystanków), często pozostawia wiele do życzenia. Spora grupa właścicieli działek, wciąż nie zdaje sobie sprawy z odpowiedzialności za stan pobliskiego chodnika. Podobna sytuacja dotyczy na przykład sopli zwisających z dachu oraz szkód wyrządzonych przez takie kawałki lodu. Ze względu na brak powszechnej świadomości dotyczącej „zimowych szkód”, w naszym kolejnym poradniku z serii „Poznaj swoje prawa”, tłumaczymy zasady odpowiedzialności za zły stan chodnika lub spadające sople. Warto również dowiedzieć się więcej na temat wysokości możliwego odszkodowania i jego podstaw prawnych.

W większości przypadków to właściciel posesji musi uprzątnąć chodnik
Ogólne zasady odpowiedzialności za „zimowe szkody”, zostały określone przez ustawę kodeks cywilny (KC). Zgodnie z artykułem 415 KC, „kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia”. Osoba domagająca się rekompensaty, musi jednak udowodnić prawdziwość faktów, na podstawie których uzasadnia swoje prawo do odszkodowania (zobacz art. 6 KC). Zwykle wystarczające jest powołanie się na przepisy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. 1996 nr 132 poz. 622). Artykuł 5 ustęp 1 punkt 4 tego aktu prawnego mówi, że w przypadku chodników położonych wzdłuż nieruchomości, to właściciele lub zarządcy przyległych posesji odpowiadają za uprzątnięcie błota, śniegu, lodu albo innych zanieczyszczeń. Wyjątkiem są chodniki niesłużące jako droga dla pieszych. Jeżeli z posesją graniczy np. chodnik wykorzystywany jako parking dla samochodów, to właściciel przyległej nieruchomości lub zarządca bloku, nie musi troszczyć się o taką powierzchnię. W opisywanej sytuacji, trzeba oczyścić tylko przejście służące do ruchu pieszych. Dokładniejsze wytyczne w sprawie odśnieżania, może zawierać regulamin uchwalony przez radę gminy.

60 firm pożyczkowych w jednym miejscu. Porównaj oferty »
Warto również zwrócić uwagę na obowiązki dotyczące innych powierzchni niż chodniki graniczące z nieruchomościami prywatnymi. W przypadku takich powierzchni, odpowiedzialność za ich prawidłowe utrzymanie ponosi:

• zarządca drogi gminnej, drogi powiatowej, drogi wojewódzkiej lub drogi krajowej/autostrady (odpowiednio: wójt, burmistrz lub prezydent miasta – droga gminna, zarząd powiatu – droga powiatowa, zarząd województwa – droga wojewódzka, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad – droga krajowa albo autostrada)
• zarządca chodnika stanowiącego otoczenie drogi gminnej, drogi powiatowej, drogi wojewódzkiej lub drogi krajowej/autostrady (patrz powyżej)
• zarządca albo właściciel drogi wewnętrznej (np. osoba prywatna, wspólnota mieszkaniowa, firma lub spółdzielnia)
• zakład komunikacji użytkujący dany przystanek tramwajowy/autobusowy albo fragment torowiska
• właściciel, zarządca lub najemca nieruchomości/budynków wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej

Przepisy dodatkowo przewidują obowiązek usuwania z dachu opadającego śniegu i kawałków lodu (sopli), mogących zranić przechodniów albo uszkodzić mienie (np. zaparkowane samochody). Za utrzymanie dachu w odpowiednim stanie, odpowiada właściciel lub zarządca budynku.

Poszkodowana osoba może otrzymać nie tylko zwrot kosztów leczenia
W przypadku szkód majątkowych (przykład: samochód uszkodzony przez sople), zasady ustalenia odszkodowania są względnie łatwe. Poszkodowana osoba powinna otrzymać zwrot kosztów naprawy mienia i dodatkowych wydatków (np. związanych z wynajęciem auta zastępczego) oraz ewentualne odszkodowanie za zyski utracone w ramach działalności zawodowej lub gospodarczej.

Płać ratę kredytu niższą nawet o 30%. Porównaj oferty »
Osoba ubiegającą się o zadośćuczynienie za szkodę osobową (np. złamaną nogę), posiada większe możliwości określania należnej sumy. Świadczenie związane ze szkodą osobową, powinno uwzględniać:

• zadośćuczynienie za cierpienie fizyczne i psychiczne
• zwrot wszystkich kosztów leczenia i rehabilitacji
• rentę uzupełniającą lub jednorazowe świadczenie, jeżeli wypadek spowodował trwałe ograniczenie możliwości zarobkowych poszkodowanego
• rentę na zwiększone potrzeby finansowe wynikające np. z rehabilitacji lub konieczności sprawowania opieki
• zwrot dochodów utraconych na wskutek wypadku

Po zsumowaniu powyższych świadczeń, może się okazać, że łączne roszczenie wynosi kilkanaście tysięcy złotych. W praktyce znane są już przypadki kilkunastotysięcznych zadośćuczynień za poważny uraz na chodniku (np. złamanie nogi). Szansa na wysokie świadczenie wzrasta, jeżeli poszkodowany korzystał z pomocy prawnika lub wyspecjalizowanej kancelarii prawnej.

Osoby lub instytucje odpowiedzialne za „zimowe szkody”, czasem posiadają specjalne ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC), które może pokryć roszczenia poszkodowanego. Właściciele prywatnych domów niekiedy wykupują taką polisę (OC w życiu prywatnym) razem z ubezpieczeniem nieruchomości. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że wspomniane OC nie zawsze będzie skuteczne. Ubezpieczyciel posiada bowiem prawo do uwolnienia się od odpowiedzialności, jeżeli szkoda była wynikiem umyślnego działania lub rażącego niedbalstwa klienta (zobacz artykuł 827 kodeksu cywilnego).
Dowiedz się więcej o zasadach wypłaty odszkodowań »