Poznaj swoje prawa:
Lekarze nie są bezkarni. Kiedy zapłacą za swoje błędy?

Media od czasu do czasu informuj o najbardziej tragicznych błędach lekarzy. Takie zdarzenia zwykle kończą się kalectwem pacjenta albo nawet jego zgonem. Trzeba zdawać sobie sprawę, że oprócz tych najbardziej głośnych i medialnych błędów medycznych, lekarzom zdarzają się mniej szkodliwe pomyłki. Przykładem jest błąd w leczeniu skutkujący wydłużonym czasem hospitalizacji albo koniecznością powtórnego wykonania operacji. Ze względu na wzrastającą świadomość prawną, coraz więcej osób zaczyna domagać się odszkodowania również w takich mniej drastycznych sytuacjach. Dlatego kolejny odcinek naszego cyklu „Poznaj swoje prawa” poświęciliśmy tematyce błędów lekarskich. Nasz artykuł może zainteresować nie tylko osoby, które w ostatnim czasie ucierpiały na wskutek nieprawidłowego leczenia.

Za błędy wszystkich swoich pracowników finansowo musi odpowiadać szpital
Na wstępie warto zwrócić uwagę, że pojęcia „błąd lekarski” oraz „błąd medyczny” nie są tożsame. Nie każdy błąd medyczny jest błędem lekarskim. Do uszczerbku na zdrowiu albo śmierci pacjenta, może dojść na wskutek działania innych członków personelu medycznego niż lekarz. Przykładem jest podanie niewłaściwego leku przez pielęgniarkę albo zarażenie ciężką chorobą podczas pobytu w szpitalu. Odpowiedzialność cywilną za takie błędy, co do zasady ponosi ich sprawca. Możemy mieć jednak do czynienia z sytuacją, w której osoba popełniająca błąd medyczny była pracownikiem szpitala lub przychodni. W takim przypadku, roszczenia finansowe trzeba kierować pod adresem pracodawcy. Placówki opieki medycznej posiadają specjalne ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC), z których są finansowane ewentualne odszkodowania dla pacjentów.
Warto zdawać sobie sprawę, że błędem medycznym jest nie tylko zła diagnoza albo błędne wykonanie koniecznych zabiegów. O odpowiedzialności przedstawiciela służby zdrowia, możemy mówić również wtedy, gdy doszło do:

• zaniechania w leczeniu (przykład: lekarz zlekceważył objawy choroby)
• zaniechania w diagnostyce (przykład: lekarz nie zlecił odpowiednich badań)
• nieprawidłowego leczenia (przykład: przypisanie niewłaściwych leków)

Płać ratę kredytu niższą nawet o 30%. Porównaj oferty »

Ogólnie rzecz biorąc, o błędzie medycznym można mówić wtedy, gdy lekarz lub inny pracownik służby zdrowia, działa sprzecznie z dostępnymi dla niego zasadami wiedzy i nauki medycznej (zobacz: Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 1955 r. – sygnatura akt IV CR 39/54).

Poszkodowana osoba ma do dyspozycji proces karny i postępowanie cywilne
W postępowaniu cywilnym, poszkodowany lub członek jego rodziny powinien domagać się świadczenia pieniężnego, które wynagrodzi szkody osobowe i majątkowe. Taka rekompensata zgodnie z kodeksem cywilnym może obejmować:

• wszystkie koszty leczenia choroby lub urazu (również dotyczące zabiegów poza publiczną służbą zdrowia)
• koszty przygotowania do innego zawodu jeśli poszkodowany stał się inwalidą
• rentę w sytuacji gdy poszkodowany całkowicie/częściowo utracił zdolność do pracy, musi ponosić wyższe wydatki na leczenie lub utracił perspektywy związane z przyszłą karierą
• rentę tymczasową przyznawaną, gdy w dniu wydania wyroku przez sąd, nie można dokładnie ustalić wartości szkody
• zadośćuczynienie za cierpienie fizyczne oraz psychiczne (niekiedy przechodzące na spadkobierców poszkodowanego)
• zwrot kosztów związanych z pochówkiem osoby zmarłej na wskutek błędu medycznego
• świadczenie zastępujące alimenty płacone przez zmarłego
• odszkodowanie dla najbliższych członków rodziny, którzy po śmierci poszkodowanego odczuli pogorszenie swojej sytuacji życiowej
• zadośćuczynienie pieniężne dla członków najbliższej rodziny za śmierć ofiary błędu medycznego

60 firm pożyczkowych w jednym miejscu. Porównaj oferty »

Jak widać, lista możliwych roszczeń jest bardzo długa. Dlatego osoba domagająca się odszkodowania za błąd medyczny, powinna wysoko wycenić skutki takiej pomyłki. Ta sama zasada dotyczy również krewnych pacjenta zmarłego na wskutek błędu medycznego. Warto jednak pamiętać, że roszczenia dotyczące błędów medycznych, przedawniają się w ciągu 3 lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie za nią odpowiedzialnej. Niezależnie od trzyletniego terminu, roszczenia związane z błędami medycznymi przedawniają się po 10 latach od popełnienia wspomnianych błędów.

Warto wiedzieć, że w pewnych sytuacjach pacjent może sformułować również zarzuty karne w stosunku do personelu medycznego (np. związane ze spowodowaniem poważnego uszczerbku na zdrowiu - patrz art. 156 kodeksu karnego). Takie rozwiązanie jest zalecane w przypadku poważnych błędów medycznych, a także wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że może dojść do ukrywania dowodów albo niszczenia dokumentacji medycznej. Uznanie winy oskarżonej osoby przez sąd karny, później znacząco ułatwia dochodzenie roszczeń finansowych przed sądem cywilnym.

Od 2012 r. zamiast sądu można wybrać specjalną komisję odszkodowawczą …
Warto wspomnieć, że od 2012 roku osoba poszkodowana przez pracownika służby zdrowia, oprócz drogi sądowej może wybrać również uproszczone postępowanie przed wojewódzką komisją ds. orzekania o zdarzeniach medycznych. Ten specjalny organ ma za zadanie odciążenie sądów i orzekanie w sprawach dotyczących mniej poważnych błędów medycznych. Wysokość odszkodowania i zadośćuczynienia przyznawanego przez wojewódzką komisję, została ustawowo ograniczona do 100 000 zł (w przypadku zakażenia, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia pacjenta) albo do 300 000 zł (w przypadku śmierci pacjenta). Wniosek o rozpatrzenie sprawy przez wojewódzką komisję ds. orzekania o zdarzeniach medycznych, trzeba złożyć w ciągu 1 roku od dowiedzenia się o błędzie lub 1 roku od śmierci pacjenta (jednak nie później niż po 3 latach od popełnienia błędu medycznego). Za wspomniany wniosek pacjenta lub jego rodziny, jest pobierana opłata stała w wysokości 200 zł. Co ważne, postępowanie przed wojewódzką komisją, nie zamyka możliwości dochodzenia zadośćuczynienia na drodze sądowej (o ile pacjent nie zgodził się na propozycję komisji w sprawie rekompensaty).